مهارت های حرکتی کودکان اوتیسم
اوتیسم بر مهارت حرکتی تأثیر گذاشته و مشکلات زیادی به وجود میآورد. افراد اوتیستیک نسبت به همسالان خود پیشرفت کندتری نسبت به درک اشیا و حرکت در اطراف خود دارند.
تحقیقات نشان داده است که کودکان مبتلابه اوتیسم در انجام مهارتهای حرکتی ظریف، مانند نگهداشتن قاشق یا یک اسباببازی کوچک تأخیر دارند و همچنین در انجام حرکتی بزرگ مثل دویدن و پریدن و …. دارای مشکل هستند.
با دخالت زودهنگام کارشناسان و شروع آموزشهای به هنگام میتوان تا حدودی تأخیر به وجود آمده را جبران نمود.
یک نمونه از اختلال در مهارتهای حرکتی، اختلال حرکتی دهانی میباشد.
اختلال حرکتی دهانی:
این نوع اختلال میتواند در حرف زدن یا جویدن کودک تأثیر بگذارد. میتوان با تمرینات زیر در اختلال حرکتی دهانی دخالت نمود.
یکی از روشهای دخالت در این مورد، فوت کردن و دیگری دمیدن است.
فوت کردن:
۱- شمع روشنی را فوت کند تا خاموش شود.
۲- به آردهای ریخته شده روی میز یا یک بشقاب و یا به تکههای دستمالکاغذی فوت کند.
۳- سوت زدن را تمرین کند.
دمیدن:
برای این تمرین میتوان از حبابساز کمک گرفت، به این صورت که حباب ساز جلوی دهان کودک گرفته شود تا با دمیدن در آن حباب تشکیل شود.
همچنین میتوان برای تقویت مهارت حرکتی دهانی از تمرین مکیدن نیز استفاده کرد. به این صورت که از کودک خواسته شود، شیر، آب، آبمیوه و یا شربت را با استفاده از نی میل کند.
برای تقویت مهارتهای حرکتی کودک مبتلابه اوتیسم میتوان از وسایل جویدنی استفاده نمود. مثلاً از پاستیل میتوان کمک گرفت. یا از آدامس برای تقویت فک و جویدن استفاده کرد. (البته از آدامسهایی استفاده شود که شیرینی کمتری دارد، برای اینکه کودک آدامس را نبلعد.)
همچنین میتوان از دندان گیرهایی که برای کودکان و نوزادان استفاده میشود نیز استفاده نمود. البته باید طوری باشند که کودک بتواند آنها را با دندانهای آسیاب خود گاز بگیرد.
برای تقویت لبها میتوان تمرین زیر را بکار برد:
از کودک خواسته شود، انواع وسایلی مانند کاغذ، خوراکی، نی، سوت را در لا بلای لبهای خود نگه دارد.
میتوان لیسیدن لبها را نیز جزو این تمرین به شمار آورد. به این شکل که لبهای کودک را به خوراکی موردعلاقهٔ کودک آغشته کرد و از کودک خواسته شود که زبان خود را از دهان خارج کرده و لبهای خود را بلیسد.
(شایانذکر است که لیسیدن جزو تمرینهای تقویت مهارت حرکتی دهانی است. این تمرین نیز باید قبلاً به کودک آموزش داده شود. برای این کار میتوان لیس زدن به بستنی، لیسیدن آبنبات و یا لیس زدن به انگشتان آغشته به خوراکیهای موردعلاقهٔ کودک جزو تمرینات لیسیدن بهحساب آورد.)
البته برای تقویت عضلات دهانی میتوان از ماساژ نیز استفاده کرد که این کار باید توسط درمانگر و یا شخص متخصص صورت پذیرد.
در آموزش همهٔ این مهارتها و تمرینات درمانگر یا والدین باید از الگودهی استفاده کنند. به این صورت که ابتدا خود آن حرکت یا تمرین را انجام دهند، سپس از کودک بخواهند تا وجود آن عمل را تکرار نماید.تقویت مهارت های حرکتی می تواند استقلال کودکان اوتیسم را فراهم کند.